Ocean Race Etappe 4 - 2023

De vierde etappe van The Ocean Race had het allemaal. Navigatie- en tactische uitdagingen, extreme tests van het fysieke uithoudingsvermogen van de zeilers, intens en competitief racen, van Itajai in Brazilië, 5.000 mijl noordwaarts tot Newport, Rhode Island in de VS - en een brute stop, op slechts twee dagen van de finish. Vijf IMOCA 60's begonnen aan de etappe, maar slechts drie zouden er finishen. 

De Biotherm van Paul Meilhat had een stormachtige start en leidde de vloot weg van Brazilië in een veranderlijke en stormachtige oost-noordoostenwind die de teams hard liet werken, waarbij ze voortdurend hun zeilen moesten trimmen terwijl ze ook probeerden een complexe navigatiepuzzel op te lossen. De hele vloot paste dezelfde tactiek toe en voer oost-zuidoost - weg van de finish - om zo snel mogelijk buitengaats te komen, in een constantere en gunstigere wind.

Vier uitputtende dagen lang zeilden ze naar het noorden vechtend tegen meedogenloos variabele wind, overstag gaand bij elke winddraaiing, zigzaggend door de smalle kloof tussen de kust van Brazilië en een olieveld. Dit olieveld is gemarkeerd als exclusion zone.

Team Holcim-PRB leidde de vloot, ongeveer 20 mijl uit de kust in gematigde omstandigheden, toen een wartel bovenaan hun voorstag brak en de mast naar beneden stortte. De bemanning bleef ongedeerd, maar het was een klap voor het team dat de eerste drie etappes van de race had gedomineerd. Met hun mast in verschillende stukken geslagen, begonnen ze een jurytuig te maken van hun uithouders en stormfok, en begonnen ze langzaam terug te zeilen naar Brazilië.

Het was een moeilijke beslissing voor de schipper van Holcim, Kevin Escoffier. Er was een reservemast beschikbaar in Lorient, Frankrijk, die naar Rio kon worden verscheept, zodat hij de boot opnieuw kon optuigen en de etappe opnieuw kon beginnen, waarmee hij ten minste één punt zou verdienen - maar dan zou hij zeker de start van etappe 5 missen, de transatlantische oversteek van Newport naar Aarhus in Denemarken. In plaats daarvan besloot hij zich terug te trekken uit etappe 4 en zowel de mast als de boot afzonderlijk naar Newport te laten verschepen. In het beste geval zouden ze maar een dag of twee hebben om de boot opnieuw op te tuigen, te repareren en klaar te maken voor de start van Leg 5, maar er was tenminste een kans dat ze op tijd bij de startlijn zouden zijn.

Ondertussen bleef de rest van de vloot allemaal binnen tien mijl van elkaar. De wind bleef licht en wispelturig, waardoor de bemanningen voortdurend hun zeilen moesten trimmen terwijl de zon scheen en de temperatuur steeg in de cockpits van deze boten, die bijna volledig afgesloten zijn voor veiligheid en beschutting in de wilde en ijskoude omstandigheden van de Zuidelijke Oceaan. Hier in de tropen voelde het alsof je onder een vergrootglas lag, zei Charlie Enright, de schipper van 11th Hour Racing. Een twee uur durende sessie in de plexiglas 'bubbel' was bijna te veel om te verdragen.

Na zes dagen van trage en moeilijke omstandigheden was er eindelijk oostelijke passaatwind en hadden de teams een relatief gemakkelijke doortocht door de Doldrums. Geen van de boten lag lange tijd ingeklemd, want ze kregen allemaal te maken met plotselinge en hevige tropische rukwinden.

Guyot lag op de tweede plaats en streefde naar de leiding toen een van de controlelijnen voor het op- en neerlaten van de foils brak en al snel een achterstand van 200 mijl opliep. Team Malizia leidde de vloot terug naar het noordelijk halfrond en passeerde de evenaar met slechts twee minuten voorsprong op 11th Hour Racing Team en Biotherm met drie uur achterstand.

Malizia en 11th Hour Racing, bevrijd van de doldrums, gingen door met een bijna record snelheid en legden 575 mijl af in 24 uur, met Biotherm nog steeds vlak achter zich. Maar met een steeds ruwer wordende zee en een complexe reeks onzekere, onvoorspelbare weersystemen in het verschiet, was de route naar Newport allesbehalve eenvoudig

Biotherm zeilde in een groot windstil gebied dat door geen enkel weerbericht was voorspeld en niemand had verwacht. Tegen de tijd dat ze de wind terug hadden, hadden de twee leiders meer dan 100 mijl gewonnen en lag de laatst geplaatste Guyot slechts 60 mijl achter. Ondertussen ging het intense duel tussen 11th Hour Racing en Malizia gewoon door, waarbij de leiding minstens 12 keer wisselde en gedurende en dat gedurende enkele duizenden mijlen binnen elkaars bereik.

Met nog 600 mijl te gaan, sloeg het weer om en zeilde de vloot in een zuidwesterstorm met windvlagen tot 50 knopen tegen de Golfstroom in, waardoor een hevige zeegang ontstond. Het lijdt geen twijfel dat deze omstandigheden de boot breken," zei Amory Ross aan boord van 11th Hour Racing. Hoe langer je blijft hangen, hoe erger het wordt en de enige uitweg is om halsoverkop in een groeiende en verwarde zeestaat terecht te komen, typisch voor de noordoostelijke golfstroom. We knallen met 26 knopen recht op brekende golven af.

Etappe 4 eiste zijn tweede slachtoffer toen Guyot zijn mast verloor in de storm. In stormwinden rond 3 uur 's nachts op 9 mei viel de boot van de top van een grote golf en stortte de mast naar beneden. Na het directe gevaar te hebben afgewend door de gebroken mast en de zeilen los te snijden om te voorkomen dat ze een gat in de romp zouden slaan, moest de bemanning wachten tot de wind en de zee minder werden voordat het veilig was om weer aan dek te gaan, een jurytuig te bouwen van de gebroken restanten en naar de kust te hinken. Na aanbiedingen van redding afgeslagen te hebben kwamen ze uiteindelijk op 14 mei, vier en een halve dag later, aan in Halifax, Canada. Op het moment van schrijven zijn ze van plan de boot naar Europa te vervoeren en dan de mogelijkheden te bekijken om zo mogelijk weer aan de race deel te nemen.

11th Hour Racing kwam uit de storm met een voorsprong van 35 mijl op Malizia. De laatste 80 mijl naar Newport waren tergend langzaam voor het leidende duo, met een complexe tactische uitdaging in zeer lichte wind en verschillende uitsluitingszones om te vermijden. Zeilend in hun eigen thuishaven had 11th Hour Racing een voorsprong van 10 mijl en finishte iets meer dan een half uur voor hun rivalen - een zwaar bevochten overwinning na een verbazingwekkend close duel dat zich over meer dan 4.000 mijl afspeelde.

Dit betekent zoveel voor ons allemaal," zei Charlie Enright. Timing is alles en om dit resultaat te behalen, in deze etappe, in onze thuisbasis Newport, is ongelooflijk. Iedereen in het team heeft een rol gespeeld en zijn steentje bijgedragen.

Het voelt zo goed om alle boten op het water te zien en de mensen hier aan wal om ons te verwelkomen en dit met ons te delen. We zijn dankbaar voor de steun en blij dat we de overwinning voor iedereen konden binnenhalen.'

Leg 4 was de spelbreker die het klassement gelijk trok. Holcim is nog steeds de algemene leider van The Ocean Race - voorlopig althans - ondanks het feit dat ze zich moesten terugtrekken uit Leg 4. Met een bijna perfecte score van 19 van de mogelijke 20 punten in de eerste drie etappes, hebben ze nog steeds één punt voorsprong op 11th Hour Racing en Malizia, die beide 18 punten hebben. Biotherm heeft 13 punten maar kan nog net winnen, terwijl Guyot tot nu toe slechts twee punten heeft.